Hξενοφοβία ως “ψυχολογική κατάσταση εχθρότητας ή φόβου προς τους ξένους” [1] συνδέεται με αισθήματα κυριαρχίας/ανωτερότητας (dominance/superiority) ή τρωτότητας/απειλής (vulnerability/threat) [2]. Ως διάθεση/στάση, η ξενοφοβία μπορεί να αποτελεί τη βάση του ρατσισμού, του φασισμού και του εθνικισμού [3], καθώς συχνά βασίζεται σε (πολιτιστικές, θρησκευτικές, φυλετικές, κτλ.) προκαταλήψεις ή/και έχει ιδεολογικές προεκτάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η ξενοφοβία συχνά εξετάζεται επίσης ως δραστηριότητα, και συγκεκριμένα ως βίαιη πρακτική [4]. Εστιάζοντας στη βίαιη πτυχή της ξενοφοβίας, σ’ αυτό το έργο εξετάζουμε το φαινόμενο από τη σκοπιά της λεκτικής επιθετικότητας (verbal aggressiveness) εναντίον συγκεκριμένων ομάδων-στόχων (target groups) (π.χ. Πακιστανοί, μουσουλμάνοι, μετανάστες ή πρόσφυγες γενικότερα). Οι ομάδες-στόχοι ορίζονται με βάση προκαθορισμένα κριτήρια (π.χ. πληθυσμός των συγκεκριμένων εθνοτικών ομάδων στην Ελλάδα, κυρίαρχες προκαταλήψεις στην Ελλάδα για τις συγκεκριμένες ομάδες). Η έννοια και το περιεχόμενο της λεκτικής επιθετικότητας έχουν μελετηθεί από τη σκοπιά της ψυχολογίας και της επικοινωνίας [8, 6, 9] σε διαφορετικά πλαίσια (π.χ. γονικές σχέσεις). Η διαδικτυακή λεκτική επιθετικότητα συχνά εξετάζεται σε σχέση με την ξενοφοβία και το ρατσισμό [7]. Σύμφωνα με τον ορισμό των [6] "η λεκτική επιθετικότητα περιλαμβάνει τη χρήση μηνυμάτων για γίνει επίθεση σε άλλους ανθρώπους ή σε πτυχές της ζωής τους που είναι προέκταση της ταυτότητάς τους". Ανάλογα με την κάθε προσέγγιση έχουν προταθεί διάφορες τυπολογίες για την κατηγοριοποίηση των επιθετικών λεκτικών μηνυμάτων (π.χ. επιθέσεις που εστιάζουν στον χαρακτήρα, την εξωτερική εμφάνιση ή την καταγωγή κάποιου, πειράγματα και απειλές [10, 11], επιθέσεις που αφορούν τη συμμετοχή κάποιου σε κάποια ή προσωπικές του αποτυχίες [9]). Η αυτόματη ανάλυση τέτοιων επιθέσεων μπορεί να βοηθήσει στη μέτρηση και την παρακολούθηση της ξενοφοβίας ως βίαιης πρακτικής στην Ελλάδα κατά την πάροδο του χρόνου.  Υιοθετούμε μια δεδομενο-κεντρική (data-driven) προσέγγιση εστιάζοντας σε επιθετικά μηνύματα που διατυπώνονται/εκφράζονται με ρητό τρόπο εναντίον των συγκεκριμένων ομάδων-στόχων. Συγκεκριμένα, για κάθε ομάδα-στόχο δημιουργήθηκαν και εξετάστηκαν συλλογές δεδομένων. Στη συνέχεια, με βάση τα ευρήματα της ποιοτικής ανάλυσης προχωρήσαμε στην κατηγοριοποίηση των επιθετικών μηνυμάτων σε συγκεκριμένους τύπους και σχεδιάσαμε τους υπολογιστικούς πόρους που απαιτούνται για την αυτόματη ανάλυσή τους.

[1] V. Reynolds, V., and. Vine, I. 1987. The Socio-Biology of Ethnocentrism: Evolutionary Dimensions of Xenophobia, Discrimination, Racism and Nationalism, Croom Helm, London 1987, 28.
[2] van der Veer, K. et al.. 2013. “Psychometrically and qualitatively validating a cross-national cumulative measure of fear-based xenophobia”, Quality & Quantity 47.3 (2013): 1429-1444.
[3] Delanty, G., and O’Mahony,P. 2002. Nationalism and Social Theory, Sage, London 2002, 163.
[4] Bronwyn, H.. 2002. “A new pathology for a new South Africa?”, in D. Hook and G. Eagle, (eds) Psychopathology and Social Prejudice, Cape Town: University of Cape Town Press, 2002, 169-184.
[5] Berkowitz, L. 1993. Aggression: Its causes, consequences, and control. New York, NY: McGraw-Hill.
[6] Hamilton, M., and Hample, D.. 2011. “Testing Hierarchical Models of Argumentativeness and Verbal Aggressiveness”, Communication Methods and Measures, 2011, 5(3), 250-273.
[7] Laineste, L. 2012. “Verbal expressions of aggressiveness in Estonian Internet”, Estonia and Poland. Creativity and tradition in cultural communication, 2012, 1: 205-220.
[8] Infante, D., and Wigley, C. 1986. III, “Verbal aggressiveness: An interpersonal model and measure”, Communication Monographs, 1986, 53:1, 61-69 (61)
[9] Terry Kinney, T. 1994. “An inductively derived typology of verbal aggression and its association to distress”, Human Communication Research, 1994, 21:2, 183-222.
[10] Infante, D. 1987. “Aggressiveness”, in J.C. McCroskey and J.A. Daly (eds.), Personality and interpersonal communication, Sage, Newbury Park 1987, 158.
[11] Infante, D.A., Sabourin, T.C., Rudd, J.E., & Shannon, E. A. (1990). "Verbal Aggression in Violent and Nonviolent Marital Disputes." Communication Quarterly, 38(4), p361-371